1. Những điều cần biết về túi khí trong ô tô
Theo Cơ quan Quản lý An toàn Giao thông Quốc gia Hoa Kỳ (NHTSA), tính đến hết năm 2017, chỉ riêng túi khí trong xe ô tô trước đã cứu sống hơn 50.000 người và khi nhân rộng con số này trên quy mô toàn cầu và trong nhiều thập kỷ qua, ước tính cho thấy hàng triệu mạng người đã được cứu sống nhờ túi khí.
1.1. Túi khí ô tô là gì?
– Túi khí trong xe ô tô (hay còn gọi là airbag) là một hệ thống an toàn quan trọng được trang bị trên xe ô tô (vị cứu tinh trong những tình huống nguy hiểm), đóng vai trò như một chiếc đệm khí mềm mại bung ra trong trường hợp xảy ra va chạm mạnh, giúp giảm thiểu chấn thương vùng đầu và các bộ phận khác trên cơ thể cho người lái cũng như hành khách.
– Theo các thống kê tại Mỹ, hệ thống túi khí giúp hạn chế nguy cơ thương vong lên đến hơn 30%. Khi xe gặp sự cố nguy hiểm, hệ thống túi khí sẽ phồng lên rất nhanh để tạo thành đệm hơi giúp làm giảm chấn thương cho người ngồi trong xe và sẽ nhanh chóng xẹp đi. Tại một số quốc gia, túi khí được coi là trang bị bắt buộc trên xe ô tô bên cạnh dây đeo an toàn.
Cấu tạo:
Hệ thống túi khí trong xe ô tô bao gồm các bộ phận chính sau:
– Bộ cảm biến va chạm: Được lắp đặt tại các vị trí nhạy cảm trên xe như cản trước, cản sau, hông xe. Khi xảy ra va chạm, bộ cảm biến sẽ ghi nhận lực tác động và gửi tín hiệu đến bộ điều khiển.
– Bộ điều khiển: Là “bộ não” của hệ thống túi khí, có nhiệm vụ phân tích tín hiệu từ bộ cảm biến và quyết định kích hoạt túi khí nào và với lực mạnh nào.
– Bộ tạo khí: Chứa các hóa chất tạo khí (thường là natri azide) và bộ phận kích nổ. Khi được kích hoạt, bộ tạo khí sẽ tạo ra lượng khí nitơ nóng với áp suất cao trong thời gian ngắn.
– Túi khí: Được làm từ vải dù hoặc nylon mỏng, được may sẵn và xếp gọn trong khoang chứa. Khi nhận được khí từ bộ tạo khí, túi khí sẽ nhanh chóng phình to trong vòng vài mili giây.
Nguyên lí hoạt động:
– Khi va chạm chính diện hay bên sườn đều kích hoạt một loạt các cảm biến của xe bao gồm cảm biến gia tốc, cảm biến va chạm, cảm biết áp suất sườn, cảm biến áp suất phanh, con quay hồi chuyển, cảm biến trên ghế. Tất cả những cảm biến này cùng kết nối chặt chẽ tới bộ điều khiển túi khí ACU – bộ não đặc biệt của hệ thống túi khí.
– Bộ phận này sẽ quyết định triển khai hoạt động túi khí theo cách hợp lý nhất. Khi nhận ra thời điểm triển khai hoạt động của túi khí hợp lý, ACU bắt đầu bơm phồng các túi khí.
– Với tốc độ 320km/h khi bung ra diễn ra khoảng 0,04 giây. Đây là một quá trình sảy ra rất nhanh chóng để bảo vệ tài xe một cách nhanh chóng nhất.
- Va chạm xảy ra: Khi xe va chạm với vật cản với lực đủ mạnh, bộ cảm biến sẽ ghi nhận và gửi tín hiệu đến bộ điều khiển.
- Kích hoạt: Bộ điều khiển phân tích mức độ va chạm và quyết định kích hoạt túi khí nào.
- Tạo khí: Bộ tạo khí sẽ tạo ra lượng khí nitơ nóng với áp suất cao trong thời gian ngắn.
- Bung túi khí: Khí nóng được dẫn vào túi khí khiến nó phình to trong vài mili giây.
- Giảm chấn thương: Túi khí phồng to sẽ tạo thành lớp đệm mềm mại giữa người ngồi trong xe và các bề mặt cứng bên trong hoặc bên ngoài xe, giúp hấp thụ lực va chạm và giảm thiểu chấn thương.
- Xẹp túi khí: Sau khi thực hiện chức năng bảo vệ, túi khí sẽ nhanh chóng xẹp xuống để người ngồi trong xe có thể thoát ra ngoài dễ dàng.
Tác dụng:
Túi khí trong xe ô tô đóng vai trò rất quan trọng đối với sự an toàn của người lái và hành khách trên xe ô tô. Nó giúp giảm thiểu nguy cơ bị thương do va chạm trong trường hợp xảy ra tai nạn. Nguyên nhân của những va chạm này có thể là do sự va chạm với nội thất xe hoặc các vật thể bên ngoài như xe khác, cây cối,… khi xảy ra va chạm.
– Giảm nguy cơ tử vong và chấn thương: Theo thống kê, túi khí có thể giúp giảm 30% nguy cơ tử vong cho người lái và hành khách trong các vụ va chạm.
– Bảo vệ người lái và hành khách: Túi khí bảo vệ người lái và hành khách khỏi các chấn thương nguy hiểm như chấn thương đầu, ngực, bụng,…
– Nâng cao an toàn giao thông: Túi khí góp phần quan trọng vào việc nâng cao an toàn giao thông, bảo vệ người tham gia giao thông.
1.2. Vị trí của các túi khí và chức năng
Hệ thống túi khí được lắp đặt ẩn ở một số vị trí trong khoang và phần khung xe. Theo vị trí lắp đặt, hệ thống này thường gồm 4 loại là túi khí phía trước, túi khí bên hông, túi khí đầu gối, túi khí rèm.
Túi khí phía trước:
– Vị trí: Lắp đặt trên bảng táp lô phía trước vị trí người lái và hành khách.
– Chức năng: Bảo vệ đầu và ngực của người lái và hành khách trong các vụ va chạm trực diện.
Túi khí bên hông:
– Vị trí: Lắp đặt ở bên hông ghế ngồi của người lái và hành khách.
– Chức năng: Bảo vệ ngực, hông và bụng của người lái và hành khách trong các vụ va chạm bên hông.
Túi khí đầu gối:
– Vị trí: Lắp đặt dưới bảng táp lô phía trước ghế lái và hành khách.
– Chức năng: Bảo vệ đầu gối và xương chày của người lái và hành khách trong các vụ va chạm trực diện.
Túi khí rèm:
– Vị trí: Lắp đặt dọc theo hai bên trần xe.
– Chức năng: Bảo vệ đầu và thân người ngồi ở tất cả các vị trí trong xe khỏi va đập vào các bên hông hoặc kính cửa sổ trong các vụ va chạm lật xe hoặc va chạm bên hông.
1.3. Các dấu hiệu xe ô tô báo lỗi túi khí
Hiện tượng khi xe ô tô báo lỗi túi khí rất nguy hiểm và có thể gây nguy hiểm tới tính mạng của người lái và hành khách. Dưới đây là 4 dấu hiệu xe ô tô báo hiệu có lỗi túi khí mà chúng ta cần chú ý.
Cảm biến điện tử không hoạt động:
Bộ cảm biến này sẽ nhận các tín hiệu để phát hiện sự giảm tốc của xe, và khi có va chạm đủ mạnh sẽ kích hoạt túi khí. Tuy nhiên, nếu cảm biến trở nên ít nhạy hoặc không hoạt động, điều này có thể dẫn đến việc túi khí không được kích hoạt kịp thời, gây nguy hiểm không đáng có.
Túi khí tự động phát nổ khi xe hoạt động bình thường:
Nguyên nhân có thể là do module túi khí bị hỏng sau khi tiếp xúc với độ ẩm và nước thường xuyên, ảnh hưởng đến hệ thống điện tử. Điều này có thể làm giảm tầm nhìn của người lái hoặc gây khó khăn trong việc điều khiển xe.
Đèn báo túi khí nhấp nháy:
Đây là một trong số những lỗi phổ biến với túi khí. Lỗi này có thể do túi khí hết pin (đối với xe sử dụng pin) hoặc túi khí đã hết hạn sử dụng. Khi xảy ra lỗi này, hệ thống điều khiển túi khí sẽ ngừng hoạt động toàn bộ.
Đèn túi khí sáng liên tục khi xe đang hoạt động:
Thường thì đèn túi khí sẽ sáng lên sau khi khởi động xe và tắt sau vài giây khi xe đã ổn định. Nếu đèn biểu tượng vẫn tiếp tục sáng khi xe đang chạy, đó là dấu hiệu rằng túi khí gặp lỗi. Nguyên nhân có thể là giắc kết nối điện bị hỏng, oxy hóa hoặc cảm biến gặp vấn đề, hoặc cuộn dây kết nối túi khí với vô lăng bị lỗi…
1.4. Thay túi khí ô tô giá bao nhiêu?
Giá thay túi khí ô tô dao động tùy theo loại túi khí, mẫu xe và gara mà bạn tin tưởng sửa chữa:
Dưới đây là mức giá tham khảo:
– Túi khí phía trước (ghế lái hoặc ghế phụ): 2,5 triệu – 8 triệu đồng.
– Túi khí bên hông: 2 triệu – 7 triệu đồng.
– Túi khí rèm: 3 triệu – 10 triệu đồng.
– Túi khí đầu gối: 4 triệu – 12 triệu đồng.
2. Top 6 lưu ý khi sử dụng túi khí ô tô
Dù hệ thống bảo vệ túi khí trong xe ô tô được coi là một thiết bị an toàn quan trọng, nhưng khi sử dụng cần chú trọng đến những điểm sau để đảm bảo an toàn tối đa, tránh các tai nạn không đáng có và đảm bảo hiệu suất hoạt động của túi khí:
2.1. Không nên lắp thêm khung cản trước một cách tự ý
Việc lắp thêm khung cản trước có thể làm cảm biến không phát hiện được va chạm và không gửi tín hiệu kịp thời để bung túi khí. Điều này có thể gây chậm trễ trong việc bung túi khí và không thể bảo vệ người ngồi trên xe đúng thời điểm. Trong một số trường hợp, túi khí thậm chí còn không bung ra được do khung cản trước lắp thêm.
2.2. Tuyệt đối không ngồi gác chân lên táp-lô
Nhiều người ngồi ở ghế phụ trước thường gác chân lên táp-lô để giảm mệt mỏi. Nhưng khi xe được trang bị túi khí phía trước ở ghế phụ, thói quen này rất nguy hiểm. Túi khí trong ô tô có thể làm gãy chân. Thậm chí còn có trường hợp người ngồi ở ghế phụ bị mất chân do tác động quá mạnh từ túi khí.
Ngay cả với các xe không được trang bị túi khí ở ghế phụ trước, việc gác chân lên táp-lô cũng vẫn rất nguy hiểm vì có thể gây chấn thương nghiêm trọng trong trường hợp xảy ra tai nạn.
2.3. Tránh ngồi quá gần vô-lăng
Nhiều tài xế thường tự ý chỉnh ghế ngồi sát vô-lăng với ý muốn quan sát phía trước tốt hơn. Tuy nhiên, trong trường hợp xảy ra va chạm, túi khí có thể gây chấn thương khuôn mặt và ngực. Ngoài ra, việc ngồi quá sát vô-lăng cũng làm túi khí không có đủ thời gian để bung ra hoàn toàn và tạo lớp đệm an toàn. Vì vậy, tốt nhất là tài xế nên giữ khoảng cách an toàn với vô-lăng. Đồng thời, ngay khi ngồi vào ghế lái, hãy để hết vật dụng trong túi quần ra hốc chứa đồ khác, vì chúng có thể ảnh hưởng đến tư thế lái.
2.4. Luôn cài dây an toàn khi đi ô tô
Việc cài dây an toàn là cần thiết vì túi khí trong ô tô thường được thử nghiệm cùng với dây an toàn. Một số xe thậm chí sẽ không khởi động túi khí nếu dây an toàn chưa được cài đặt. Để đảm bảo an toàn cho hành khách khi túi khí bung ra, hãy luôn cài dây an toàn mỗi khi lên xe.
2.5. Không nên bọc ghế trên xe
Loại túi khí này được lắp trong ghế ngồi và việc bọc ghế được thiết kế để dễ dàng rách ra khi túi khí nổ. Do đó, việc sử dụng bọc ghế trên xe đã trang bị túi khí phía bên có thể làm trở ngại cho quá trình bung túi khí và có thể làm hại cho người ngồi trên xe.
2.6. Không nên trang trí đồ bừa bãi trên táp-lô
Nhiều người thường có thói quen trang trí ôtô bằng các đồ vật trên táp-lô. Tuy nhiên, việc trưng bày hoặc dính các vật trang trí trên táp-lô, kể cả trên xe có trang bị 2 túi khí phía trước, có thể gây nguy hiểm khi va chạm và túi khí nổ.
Khi xảy ra va chạm, túi khí sẽ bung ra với vận tốc cực nhanh (10-25 nghìn phần giây) và tạo lực mạnh. Vì vậy, các hãng sản xuất ôtô và các tổ chức an toàn đều khuyến cáo không nên trang trí hoặc lắp thêm các vật trên hệ thống túi khí của lái xe và hành khách phía trước, vì những việc này rất nguy hiểm.
2.7. Một số lưu ý khác
– Lúc túi khí trong ô tô nổ, nó sẽ di chuyển rất nhanh và tạo ra một lực mạnh. Vì vậy, chúng ta không nên để hoặc thêm bất kỳ vật phẩm nào lên hệ thống túi khí của lái xe và hành khách phía trước.
– Người ngồi trên xe cũng không nên ngồi quá gần hệ thống túi khí, người lái nên ngồi đúng vị trí, cầm vào bánh lái, và không để tay lên túi khí.
– Sau khi túi khí nổ, nó sẽ rất nóng, vì vậy không nên chạm vào các bộ phận bên trong túi khí sau khi nổ, điều này có thể gây bỏng.
– Trẻ em dưới 12 tuổi không nên ngồi ở hàng ghế phía trước, vì khi hệ thống dây an toàn không đạt đủ sức kéo cần thiết để hoạt động, việc túi khí phát ra sẽ rất nguy hiểm khi trẻ em bị túi khí đập vào.
– Không bao giờ sử dụng ghế trẻ em quay ngược hướng đi trước trên xe có túi khí ở ghế hành khách phía trước.
Tóm lại, túi khí trong xe ô tô là một phần quan trọng giúp bảo đảm an toàn khi di chuyển, đặc biệt là trong các va chạm không mong muốn. Những lưu ý trên là thông tin về hệ thống túi khí và những điều cần chú ý khi sử dụng túi khí mà ai cũng cần biết để tránh tai nạn không đáng có và sử dụng túi khí một cách an toàn hơn.